Prvi dio možete pročitati ovdje. Tokom 60-ih i 70-ih godina XIX vijeka na Balkanu izbijaju mnogobrojni ustanci protiv Osmanskog carstva. Razlozi ustanaka su bili krajnje teški uslovi utučenih balkanskih hrišćana i do tada nezapaženi uspon nacionalne svijesti balkanskih naroda. Brojne od tih ustanaka Turci su suzbijali sa posebnom okrutnošću.
Na primjer, suzbijanje aprilskog ustanka u Bugarskoj 1876. godine kada je bilo ubijeno više od trideset hiljada ljudi, polovina od kojih su bili civili, predstavljalo je kap koja je prelila čašu strpljenja mnogih evropskih država. U Evropi, a posebno u Rusiji, pokrenuti su aktivni diplomatski pokušaji da se na miran način poboljša položaj balkanskih hrišćana.
Nažalost, sve ove pokušaje Turci su kategorično odbijali. Upravo ovakav njihov stav je bio razlog početka rusko-turskog rata 1877-1878. godine. Uprkos opomenama Rusije i Austrije, u junu 1876. godine Srbija i Crna Gora objavljuju rat Turskoj.
Ali je ofanziva srpsko-crnogorske vojske bila skoro odmah zaustavljena, a samo mjesec dana kasnije Turci kreću u kontranapad. Uprkos velikoj hrabrosti i herojstvu, zajednička vojska Srba i Crnogoraca je i dalje trpjela poraze. Srbija je bila prinuđena da se obrati evropskim državama sa molbom o posredovanju u cilju obustavljanja rata.
No, diplomate Rusije i Austrije su uspjele da izdejstvuju samo jedan mjesec primirja, jer su Osmanlije zahtjevale suviše surove uslove za prekid rata, koje nije prihvatila nijedna od država. Tokom ovog mjeseca srpsko-crnogorska vojska je dobila mnogobrojno pojačanje od strane dobrovoljaca iz Rusije – vojnika i oficira.
Bez obzira na pojačanje, svega mjesec dana nakon ponovnog pokretanja borbenih akcija zajednička vojska trpi nekoliko razornih poraza od Turaka. To je bilo skoro potpuno uništenje. Srpski Knez Milan Obrenović se 18. oktobra 1876. godine (prema starom kalendaru) obratio ruskom imperatoru Aleksandru II sa molbom da spasi Srbiju i Crnu Goru.
Već narednog dana ruski ambasador u Turskoj uručio je turskom sultanu Abdul-Hamidu II ultimatum da odmah prekine borbene aktivnosti i da u roku od 48 sati zaključi sa Srbijom i Crnom Gorom mirni sporazum.
U suprotnom, Rusija je namjeravala da napadne Osmansko carstvo sa svojom vojskom od dvjesta hiljada ljudi, koja se nalazila u Besarabiji. Turska je 20. oktobra prihvatila uslove ultimatuma i među Srbijom, Crnom Gorom i Turskom bio je potpisan mirovni sporazum.
Zajednički pokušaj velikih država – Velike Britanije, Rusije, Austrougarske, Njemačke i Francuske da diplomatskim putem regulišu Istočno pitanje i probleme na Balkanu bio je osporen kada je Turska odbila da potpiše Londonski protokol 1877. godine. Upravo ovo je poslužilo kao razlog da Rusija objavi rat Turskoj. U ovom ratu Crna Gora, kao i većina balkanskih zemalja, borila se na strani Rusije.
Kao rezultat uspješne ruske vojne kampanje protiv Turske, Crna Gora je udvostručila svoju teritoriju. Pored toga, 13. jula 1878. godine na Berlinskom kongresu Kneževina Crna Gora je priznata kao nezavisna država od strane svih evropskih država.
Pošto je bila saveznica Rusije, Crna Gora je učestvovala i u Rusko-Japanskom ratu 1904-1905. god. (Crna Gora je objavila rat Japanu 1904. godine).
Mada formalno, rat između Crne Gore i Japana trajao je čitavih 102 godine, pošto su mirovni sporazum ove zemlje potpisale tek 2006. godine – kada je Japan priznao nezavisnost Crne Gore koja je izašla iz zajednice sa Srbijom. Interesantno je da je prvi međunarodni fudbalski meč reprezentacija Crne Gore odigrala upravo sa Japanom.
Povodom ovoga postoji i anegdota:
„Japanskom imperatoru su saopštili da je Crna Gora objavila rat Japanu. „Gdje se nalazi ova Crna Gora?“ – upita imperator. Savjetnici vrte globus, ali ne mogu da je nađu. Tek nakon dužeg traženja na mapi velikih razmjera konačno nađu Crnu Goru.
Imperator začuđeno posmatra malu državu na drugom kraju svijeta i pita: „Koliko imaju stanovnika?“ „Trista hiljada“ – odgovaraju mu. „A kolika je njihova vojska?“ „Trideset hiljada“. Onda se imperator smirio. „Dvije ili tri samurajske porodice u punom sastavu razračunaće se sa ovom državom“ – kaže on.
U to vrijeme crnogorskom Ministru odbrane saopšteno je da je njihov car objavio rat Japanu. Ministar je uzrujan: „Koliko imaju stanovništva?“ „Oko sto miliona“ – odgovaraju njemu. „A koliko ljudi broji njihova vojska?“ – upita on uplašeno. „Više od milion vojnika“ – odgovaraju mu savjetnici. Ministar se hvata za glavu: „Bože moj! Pa gdje ćemo sahraniti toliko mnoštvo?“